Khi nhiệt độ giảm xuống và cái lạnh mùa đông bao trùm, bạn có thể nhận thấy mình thường xuyên mở tủ lạnh để tìm kiếm đồ ăn. Đừng tự trách mình vì điều này – đó không phải là sự thiếu kiểm soát, mà là cách cơ thể bạn đang phản ứng với môi trường lạnh giá. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, não bộ của chúng ta có xu hướng tìm kiếm calo nhiều hơn trong mùa đông để duy trì năng lượng và giữ ấm cơ thể.

Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2000 được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Béo phì cho thấy rằng, khi cơ thể tiếp xúc với leptin trong thời gian dài, nó có thể tạo ra kháng thể chống lại hormone này, làm giảm hiệu quả của nó. Điều này giải thích tại sao những người béo phì thường khó kiểm soát cơn đói, vì lượng leptin trong máu cao nhưng não bộ lại không nhận được tín hiệu đầy đủ.
Trong mùa đông, cơ thể cần đốt cháy nhiều năng lượng hơn để duy trì nhiệt độ ổn định, dẫn đến cảm giác đói thường xuyên hơn. Đây là một phản ứng tự nhiên để giữ cân bằng nội môi và đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng để chống chọi với cái lạnh.
Hormone melatonin, vốn được biết đến với vai trò gây buồn ngủ, cũng có liên quan đến cảm giác thèm ăn. Vào mùa đông, lượng melatonin tăng cao, khiến chúng ta có xu hướng ngủ nhiều hơn và cũng thèm ăn hơn. Điều này giải thích tại sao nhiều người thường "ngủ nướng" và ăn nhiều hơn trong những tháng lạnh giá.
Ngoài ra, hãy bổ sung nhiều rau củ và trái cây vào chế độ ăn uống của bạn. Chúng không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp bạn chống lại các bệnh cảm lạnh thông thường trong mùa đông.

Hormone kiểm soát cơn đói: Leptin và Ghrelin
Cơ chế kiểm soát cơn đói của cơ thể là một quá trình phức tạp, trong đó hai hormone chính đóng vai trò quan trọng là leptin và ghrelin. Khi dạ dày trống rỗng và lượng mỡ trong cơ thể giảm, các tế bào dạ dày sẽ giải phóng ghrelin, kích thích cảm giác đói. Ngược lại, khi chúng ta ăn, các tế bào mỡ trong ruột và ruột kết tiết ra leptin, hormone này di chuyển qua máu đến não để ngăn chặn sự thèm ăn và thông báo về lượng thức ăn đã tiêu thụ.Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2000 được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Béo phì cho thấy rằng, khi cơ thể tiếp xúc với leptin trong thời gian dài, nó có thể tạo ra kháng thể chống lại hormone này, làm giảm hiệu quả của nó. Điều này giải thích tại sao những người béo phì thường khó kiểm soát cơn đói, vì lượng leptin trong máu cao nhưng não bộ lại không nhận được tín hiệu đầy đủ.
Cơ thể như một "máy điều nhiệt"
Theo Tiến sĩ David Lawrence, nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng tại Đại học Tây Úc, cơ thể con người hoạt động giống như một chiếc máy điều nhiệt, luôn cố gắng cân bằng năng lượng nạp vào và tiêu hao. Khi chúng ta tăng cường hoạt động thể chất, cơ thể sẽ kích thích cảm giác đói để bù đắp năng lượng. Ngược lại, khi giảm lượng calo nạp vào, chúng ta có thể cảm thấy mệt mỏi và uể oải do cơ thể tiết kiệm năng lượng.Trong mùa đông, cơ thể cần đốt cháy nhiều năng lượng hơn để duy trì nhiệt độ ổn định, dẫn đến cảm giác đói thường xuyên hơn. Đây là một phản ứng tự nhiên để giữ cân bằng nội môi và đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng để chống chọi với cái lạnh.
Sự ảnh hưởng của các hormone khác
Ngoài leptin và ghrelin, các hormone khác như insulin và serotonin cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cảm giác thèm ăn. Insulin giúp cơ thể hấp thụ đường từ thức ăn, trong khi serotonin tạo cảm giác hài lòng và no sau khi ăn. Vào mùa đông, quá trình trao đổi chất diễn ra chậm hơn, cơ thể có xu hướng chuyển hóa chất béo thành đường nhanh hơn để tạo ra nhiệt lượng, điều này cũng khiến chúng ta cảm thấy đói nhanh hơn.Hormone melatonin, vốn được biết đến với vai trò gây buồn ngủ, cũng có liên quan đến cảm giác thèm ăn. Vào mùa đông, lượng melatonin tăng cao, khiến chúng ta có xu hướng ngủ nhiều hơn và cũng thèm ăn hơn. Điều này giải thích tại sao nhiều người thường "ngủ nướng" và ăn nhiều hơn trong những tháng lạnh giá.
Dopamine và cảm giác hạnh phúc khi ăn
Khi trời lạnh, chúng ta thường có xu hướng tìm đến những món ăn nóng hổi và giàu năng lượng. Điều này không chỉ giúp làm ấm cơ thể mà còn kích thích sản sinh dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh tạo cảm giác hạnh phúc và thoải mãn. Các món ăn như lẩu cay, súp nóng, hay đồ ăn nhiều gia vị không chỉ làm ấm cơ thể mà còn khiến chúng ta cảm thấy vui vẻ hơn.Lời khuyên dinh dưỡng cho mùa đông
Để duy trì sức khỏe và cân nặng trong mùa đông, thay vì chọn những món ăn giàu carbohydrate và chất béo, bạn nên ưu tiên các thực phẩm giàu protein và chất xơ. Những chất dinh dưỡng này giúp bạn cảm thấy no lâu hơn và hạn chế cảm giác thèm ăn. Các loại đậu, thịt gà, thịt bò nạc, và ngũ cốc nguyên hạt là những lựa chọn tuyệt vời.Ngoài ra, hãy bổ sung nhiều rau củ và trái cây vào chế độ ăn uống của bạn. Chúng không chỉ cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết mà còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, giúp bạn chống lại các bệnh cảm lạnh thông thường trong mùa đông.